Nguyên nhân và cách phòng ngừa hen suyễn
Nguyên nhân và cách phòng ngừa hen suyễn
Theo ước tính của WHO, hiện nay trên khắp thế giới có khoảng 235 triệu người bị bệnh hen suyễn. Trong đó hơn 80% trường hợp tử vong do hen suyễn xảy ra ở các nước đang phát triển và kém phát triển do môi trường sống và làm việc độc hại. Vậy, bệnh hen suyễn là gì? Dấu hiệu nhận biết bệnh, cách phân loại và các biện pháp phòng ngừa hen suyễn bảo vệ sức khỏe gia đình như thế nào?
Bệnh hen suyễn – nỗi lo chung của thế giới
1. Triệu chứng của bệnh hen suyễn
Có vô số các triệu chứng khác nhau của bệnh hen suyễn, nhưng mỗi dấu hiệu sẽ thể hiện một khía cạnh bệnh hen suyễn khác nhau. Sau đây là các triệu chứng phổ biến nhất đối với những người bị bệnh hen suyễn:
- Ho, đặc biệt vào ban đêm: Ho là một phản ứng khi cơ thể muốn đẩy các chất bài tiết hoặc dị nguyên từ môi trường như bụi, khói, phấn hoa, lông động vật… ra ngoài. Nếu tình trạng ho kéo dài, các cơn ho xuất hiện chủ yếu vào ban đêm do đường thở bị thu hẹp thì người bệnh cần lưu ý vì đó có thể là dấu hiệu của bệnh hen suyễn. Và đây có thể là dấu hiệu sức khỏe gia đình đang bị đe dọa vì những tác nhân bên ngoài gây ra.
- Thở khò khè: Khò khè là dạng tiếng rít hay âm thanh không bình thường phát ra khi thở. Đây được coi là dấu hiệu điển hình của bệnh hen suyễn. Không khí đi qua phổi bị cản trở bởi ống phế quản bị phù nề sẽ tạo nên âm thanh khò khè. Đặc biệt, người bệnh dễ bị khò khè khi gặp không khí lạnh.
- Khó thở: Do đường thở bị thu hẹp gây ra hiện tượng khó thở cho người bệnh.
- Đau thắt ngực, đau hoặc áp lực: Người bệnh cảm thấy như có vật gì đè nặng hoặc siết chặt ngực.
- Hơi thở rất nhanh và gấp: Đây là dấu hiệu đặc trưng của bệnh hen suyễn. Triệu chứng này sẽ nặng hơn khi người bệnh vận động nhiều như leo cầu thang, chạy bộ, tập thể dục..
- Mặt nhợt nhạt, mồ hôi: người bệnh sẽ có dấu hiệu mặt nhợt nhạt, ra mồ hôi, mệt mỏi khi cơ thể không được cung cấp đủ lượng oxy.
Ho là triệu chứng thường gặp nhất
Tuy là các triệu chứng thường gặp ở bệnh hen suyễn những không phải ai cũng đồng thời xuất hiện các dấu hiệu trên, cơn hen có thể bị gián đoạn khác nhau với từng người và một số người chỉ bị hen khi hoạt động mạnh hoặc thay đổi thời tiết.
2. Đối tượng của bệnh hen suyễn
Bệnh hen suyễn là bệnh mãn tính phổ biến nhất trong số các bệnh liên quan tới sức khỏe gia đình đặc biệt là trẻ em. Nhưng bệnh vẫn có thể xuất hiện ở người lớn. Bệnh thường chớm phát trên người bệnh lúc còn nhỏ với các đối tượng phổ biến như:
- Mắc các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
- Bị dị ứng, chàm.
- Tiền sử bố, mẹ hoặc gia đình có người mắc bệnh hen suyễn.
Ngoài ra, những người sống và làm việc trong môi trường ô nhiễm nhiều khói bụi và hóa chất như giáo viên, thợ mộc, thợ tóc, công nhân thi công, xây dựng, khai thác khoáng sản,... cũng là đối tượng “tiềm năng” mà hen suyễn nhắm tới.
Trẻ em rất dễ mắc bệnh do sức đề kháng còn non nớt
3. Hệ quả của bệnh hen suyễn
3.1. Ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của người bệnh:
Bệnh hen suyễn sẽ không thể chưa được dứt điểm mà nó tái phát thường xuyên, biểu hiện với những cơn ho dai dẳng vào ban đêm, khiến người bệnh mất ngủ, mệt mỏi ban ngày, ảnh hưởng đến việc học tập, công tác, các mối quan hệ xung quanh cuộc sống hằng ngày…
Mệt mỏi, chán nản
3.2. Có khả năng gây tử vong hoặc để lại nhiều biến chứng nguy hiểm:
Bệnh hen suyễn vẫn có thể gây tử vong mặc dù tỷ lệ tương đối thấp so với các bệnh mãn tính khác. Tuy nhiên, không vì thế mà phần trăm tử có thể tử vong ít đi, nếu không được phát hiện sớm và có các phương pháp điều trị, kiểm soát cơn hen thì có nguy cơ dẫn đến các biến chứng như: viêm phế quản, khí phế thũng, tâm phế mãn tính, suy hô hấp, ngừng hô hấp kèm tổn thương não, xẹp phổi, tràn khí màng phổi,...
Tuy nguy cơ tử vong không cao nhưng hen suyễn vẫn là một căn bệnh rất nguy hiểm
3.3. Gây nguy hiểm với phụ nữ mang thai:
Nguy cơ mắc bệnh hen ở phụ nữ mang thai thường xảy ra ở tuần thứ 24 đến 36 của thai kỳ, đây là thời điểm phụ nữ nhạy cảm và dễ mắc các bệnh từ môi trường bên ngoài nhất. Phụ nữ mang thai mắc bệnh hen suyễn sẽ dẫn đến các biến chứng như sản giật, xuất huyết âm đạo, sinh non… Ngoài ra, con của những phụ nữ bị suyễn khi mang thai cũng nhẹ cân hơn những đứa trẻ trẻ bình thường. Nếu bạn là người quan tâm tới sức khỏe gia đình mình, bạn nên cần sẵn sàng những biện pháp phòng chống ngay từ trước khi có em bé.
Phụ nữ khi mang thai cũng là một đối tượng rất dễ mắc bệnh
4. Phân loại hen suyễn và nguyên nhân
- Hen suyễn dị ứng
- Chảy nước mũi và hắt hơi liên tục, hắt hơi liên tục.
- Sưng mũi.
- Xuất hiện đờm.
- Chảy nước mắt.
- Cổ họng ngứa.
- Các chất gây dị ứng, đủ nhỏ để hít sâu vào phổi (phấn hoa, lông vật nuôi, bụi phấn,...).
- Khói từ thuốc lá, lò sưởi, nến, hương, pháo hoa,...
- Ô nhiễm không khí.
- Không khí lạnh.
- Tập thể dục trong khi trời lạnh.
- Mùi hóa học hoặc khói mạnh.
- Nước hoa, chất làm tươi không khí hoặc các sản phẩm có mùi thơm khác.
Hen suyễn dị ứng
- Suyễn do tập thể dục
- Các dấu hiệu hen bắt đầu trong 5 đến 10 phút khi bắt đầu hoặc sau khi tập.
- Có thể trầm trọng thêm vài phút sau khi ngừng tập thể dục.
- Khi tập thể dục, các dải cơ xung quanh đường hô hấp nhạy cảm với những thay đổi về nhiệt độ và độ ẩm.
- Chúng phản ứng bằng cách co thắt, làm hẹp đường hô hấp.
Hen suyễn do tập thể dục
- Ho hen suyễn
Ho khan không có đờm.
- Tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
- Dùng thuốc Beta-blockers.
- Dị ứng với chất Aspirin.
Ho hen suyễn
- Hen suyễn nghề nghiệp
Các dấu hiệu hen xuất hiện khi đến khu vực làm việc:
- Chảy nước mũi và nghẹt mũi.
- Mắt bị kích ứng.
- Ho.
- Tiếp xúc với các chất ở nơi làm việc.
- Những ngành dễ bị hen suyễn vì tiếp xúc với nhiều chất độc hại như sơn, keo, thuốc nhuộm… điển hình là: thợ làm tóc, họa sĩ, thợ mộc,...
Hen suyễn gây ra bởi các tác động của nghề nghiệp
- Hen suyễn ban đêm
Thở khò khè về đêm, ho và khó thở.
Là loại hen suyễn có tỷ lệ gây tử vong cao nhất.
Nguyên nhân:
- Tăng tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
- Đường hô hấp bị lạnh.
- Tư thế nằm gây khó thở.
- Tiết hormon theo mô hình sinh học.
- Ợ nóng.
Hen suyễn ban đêm
5. Cách phòng ngừa và điều trị bệnh hen suyễn
Nguyên tắc trong điều trị và phòng ngừa bất kì bệnh do tác nhân môi trường gây ra đầu tiên đều phải hạn chế tối đa sự tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh. Bên cạnh đó, như đã từng nhắc ở trên bệnh hen suyễn không thể chữa dứt điểm được. Tuy vậy việc phát hiện và điều trị bệnh hen suyễn càng sớm ở giai đoạn đầu sẽ kiểm soát được bệnh và dễ dàng kiểm soát hơn. Dưới đây là một số cách để hạn chế tối đa những ảnh hưởng của hen suyễn:
Bệnh hen suyễn cần được phát hiện sớm để có hướng điều trị đúng cách
5.1. Sử dụng thuốc theo hướng dẫn của bác sĩ:
Bệnh hen suyễn có thể khởi phát do một vài người có phản ứng dị ứng với một số loại thuốc như aspirin, thuốc giảm đau không steroid như ibuprofen, naproxen,... thậm chí cả thuốc nhỏ mắt nếu người bệnh không sử dụng đúng cách và theo hướng dẫn của bác sĩ. Vì vậy, khi dùng thuốc để điều trị bệnh, bạn cũng nên cân nhắc về việc hỏi ý kiến bác sĩ về các chất thành phần nếu đã biết mình dị ứng với thành phần thuốc và sử dụng theo đúng phác đồ bác sĩ kê. Tuyệt đối tránh việc tự ý mua thuốc, sử dụng sai thời gian hoặc sai liều dùng.
Cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi định sử dụng bất kì loại thuốc nào
5.2. Tránh gặp các tác nhân gây hen suyễn:
Các tác nhân thường gặp gây ảnh hưởng tới sức khỏe gia đình bao gồm: vật nuôi, mạt nhà, gián, cây trồng và phấn hoa, ẩm mốc, khói thuốc, hóa chất, ô nhiễm môi trường, một số loại thức ăn. Cách phòng ngừa và điều trị tốt nhất là hãy tránh xa các tác nhân gây ra căn bệnh này.
- Tránh tiếp xúc với lông của vật nuôi: Nếu nằm trong đối tượng dễ mắc bệnh hen phế quản thì bạn tốt nhất nên tránh tiếp xúc với lông của các loại thú cưng như chó, mèo, chim cảnh…
Lông động vật cũng là một trong những tác nhân gây hen suyễn
- Đeo khẩu trang khi ra đường: Không khí hiện nay rất ô nhiễm. Do đó nếu muốn tránh xa các thành phần khói bụi, khói thuốc lá, hóa chất độc hại trong không khí thì bạn cần sử dụng khẩu trang mỗi khi ra đường.
Đeo khẩu trang để tránh xa khói bụi mỗi khi ra đường
-Bảo hộ lao động khi tiếp xúc với những công việc có nhiều độc hại: như ngành công nghiệp sơn, gỗ….
Nên mang đồ bảo hộ cẩn thận khi tiếp xúc với những công việc độc hại
- Kiêng ăn các loại thực phẩm dễ gây dị ứng: Tôm, cua, đồ chiên nướng, rượu bia… thuộc nhóm dễ gây dị ứng. Những người có nguy cơ mắc bệnh hen suyễn nên thận trọng khi sử dụng các loại thức ăn này.
Hải sản rất dễ gây dị ứng
- Dọn dẹp nhà cửa đều đặn: Thường xuyên lau dọn nhà cửa, hút bụi bẩn, giặt giũ chăn, ga, gối, đệm để tiêu diệt các loại vi khuẩn, ký sinh trùng gây bệnh. Đây là một trong những cách loại bỏ tác nhân gây nên hen suyễn đơn giản, dễ thực hiện.
Hãy dọn dẹp nhà cửa thường xuyên để triệt tiêu nguồn gây bệnh
- Nói không với đồ gia dụng, nội thất bẩn: hãy đảm bảo rằng đồ gia dụng, nội thất trong nhà bạn sạch, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đạt tiêu chuẩn chất lượng vì bạn sẽ tiếp xúc với những đồ vật này thường xuyên và nó hoàn toàn có thể là nguy cơ gây ra những bệnh về hô hấp như hen xuyến do formaldehyde gây ra. Đặc biệt bạn cần chú ý nếu nhà có trẻ nhỏ hoặc phụ nữ mang thai, việc sử dụng đồ dùng an toàn với sức khỏe gia đình càng phải được quan tâm chặt chẽ hơn vì formaldehyde rất dễ ảnh hưởng tới những đối tượng đang trong thời kì đề kháng yếu này.
Chọn những đồ nội thất đạt tiêu chuẩn E1, E0
5.3. Tập thể dục hợp lý và sử dụng các thực phẩm để tăng sức đề kháng:
Để sở hữu cơ thể khỏe mạnh, bạn cần có chế độ ăn uống, sinh hoạt lành mạnh và khoa học. Theo đó, thực đơn hàng ngày cần bảo đảm cung cấp đầy đủ những dưỡng chất cần thiết như đạm, chất béo, chất xơ,... Ngoài ra, bạn có thể bổ sung thêm các thực phẩm tăng đề kháng cho sức khỏe gia đình, đặc biệt là các loại trái cây giàu vitamin C như cam, bưởi, chanh,...
Rèn luyện thể dục thường xuyên cũng là cách phòng ngừa bệnh hen suyễn rất tốt. Khi tập thể dục, ngoài các cơ thì phổi sẽ được gia tăng sức mạnh, ngăn ngừa những cơn hen suyễn xảy ra. Tuy nhiên bạn cần tránh tập luyện lâu ngoài trời lạnh hoặc tập quá sức bản thân.
Rèn luyện thể dục thường xuyên là cách dễ dàng nhất để tăng cường sức khỏe
5.4. Giữ ấm cơ thể khi thời tiết trở lạnh:
Không khí lạnh là một trong những tác nhân dễ gây ra những đợt hen suyễn cấp và các bệnh đường hô hấp khác. Do đó, vào lúc thời tiết giao mùa hay trở lạnh, bạn hãy giữ ấm cơ thể bằng cách chuẩn bị cho mình những chiếc găng tay, tất, khăn, mũ, áo khoác dày để bảo vệ cơ thể.
Mặc đủ ấm để bảo vệ cơ thể trước không khí lạnh
5.5. Thực hiện tầm soát hen và COPD:
Cách tốt nhất để chẩn đoán chính xác bệnh hen suyễn là thực hiện tầm soát hen và COPD. Khi thực hiện tầm soát, bạn sẽ được chỉ định khám lâm sàng chuyên khoa hô hấp, chẩn đoán hình ảnh qua chụp X-Quang phổi, đo hô hấp ký có thử thuốc và xét nghiệm công thức máu,... để kiểm tra tình trạng hệ hô hấp.
Nên thực hiện tầm soát hen và COPD
Bệnh hen suyễn có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, mọi tầng lớp và mọi quốc gia. Bệnh gây ra rất nhiều hạn chế trong sinh hoạt hàng ngày và có thể nguy hiểm tính mạng, sức khỏe của cả gia đình nếu không được kiểm soát tốt. Vì vậy, việc giữ cơ thể khỏe mạnh, tránh các nhân gây ảnh hưởng đến hệ hô hấp đến từ ô nhiễm trong nhà như: đồ gia dụng, nội thất bẩn, hóa chất như thuốc tẩy, thuốc nhuộm… và chủ động tầm soát là những việc cần thiết để phòng tránh bệnh.
XHOME ECO – NỘI THẤT SẠCH
Green Interior Design
Hotline: 02422155666
Trụ sở: Tòa nhà 168 Đường Láng - P Thịnh Quang - Q Đống Đa
Tag: noithatsach, suckhoegiadinh